O Taiko 「太鼓」

Taiko「太鼓」significa literalmente “tambor grande”. É un tambor xaponés, percutido polo xeral mediante baquetas de madeira denominadas bachi「桴」. Actualmente denóminase do mesmo xeito á percusión de orixe xaponesa wadaiko「和太鼓」. Hai moitos tipos de taiko distintos e cada tambor ten un son único e mais unha función específica.

Especúlase sobre o feito de o taiko ter chegado a Xapón coa introdución do budismo contra o s. VI da nosa era vía Corea e China. A evidencia física máis antiga é unha figura de haniwa 「埴輪」(esculturas de terracota colocadas ó redor das tumbas dos soberanos xaponeses) dun tambor que data do s. VI ou VII.

O taiko era utilizado tradicionalmente tanto en festas e bailes, especialmente Bon-Odori, coma en entornos bélicos e aínda relixiosos (como acompañamento ós cantos de sutras), etcétera.

Xa no Xapón da era feudal, aló polo s. XII, o taiko foi empregado na guerra para arredar e amedrentar o inimigo, transmitir ordes ou avisos. Ó responsable a cargo de transmitir as devanditas ordes mediante o instrumento denominábaselle Yaku. Os compases e os tempos indicábanlle á tropa se cumpría continuar, deterse, retroceder, etc.

O uso do Taiko actualizouse despois da 2.ª Guerra Mundial polo batería de jazz xaponés Daihachi Oguchi, quen reinterpretou unha antiga partitura do santuario de Suwa e creou un set de tambores estilo taiko a modo de batería. Desa forma naceu o grupo de tambores (kumidaiko) 「組太鼓」e o taiko converteuse no primeiro estilo musical nativo xaponés que se difundiu polo mundo. 

Daihachi Oguchi (1924-2008)

TIPOS DE TAIKO

Os Byou-uchi-daiko「鋲打ち太鼓」tallábanse tradicionalmente nunha soa peza de madeira.

Como eran de grandes dimensións, adoitábase empregar madeiras de árbores grandes dun mínimo de douscentos anos de vida. O máis grande xamais producido precisou dunha árbore de 1200 anos de idade. Porén, por mor dos recentes problemas de deforestación e medio ambiente hogano empréganse novos métodos de construción. As membranas fanse de pel de gando e unha vez tensas non se poden voltar axustar ou afinar. Dentro dos byou-daiko atopamos os seguintes:

Nagado-daiko: comúns en festivais de templo e santuarios.

Hira-daiko.

Odaiko: nagado-daiko de grande tamaño.

Os tambores Shime-daiko 「締め太鼓」 son aqueles que se tensan con corda, de forma que é posible afinar e axustar o ton. Inclúense en percusións utilizadas no noh, kabuki, kumi-daiko, etc. O nome vén de shimeru 「締める」, que significa “tensar” o “axustar”.

Shime-daiko: emprégase para música
en teatro noh ou kabuki.

Okedo-daiko: está feito con unións de madeira
e non dunha soa peza.

A LENDA DE AMATERASU

Como case tódalas cousas no Xapón, existe unha lenda coa que a xente tenta explicar a orixe do taiko. A lenda da creación do taiko comexa con Amaterasu.

Izanagi e a súa muller, Izanami, son os deuses da mitoloxía xaponesa ós que se lles atribúe ter creado as 8 illas que conformaban o Xapón. Tamén enxendraron moitas deidades, entre elas Amaterasu 「天照」. Ela era a deusa do sol e foi enviada a vivir no alto do ceo para que puidese levar a luz e a calor a todo o Xapón.

Izanagi e Izanami tiveron outro fillo, Susano-wo,「須佐之男」, deus da tormenta que foi desterrado ó medio do océano para que non danase as preciosas illas nin a súa xente.

Un día Susano-wo foi visitar a súa irmá ó seu territorio, pero deu en arremedar a tódalas persoas que alívivían. Despois de moitas pelexas, arrepiada e alporizada co seu irmán, Amaterasu baixou da aba no ceo e recluíuse nunha cova na terra, co que sumiu todo o Xapón nas tebras e privou á xente do sol.

Segundo os días pasaban, a luz non voltaba, polo que os habitantes do Xapón foron lle pedir axuda ós demais deuses. Foi Ame-no-Uzume, deusa da felicidade, quen argallou un plan. Toda a xente preparou unha festa fóra da cova, cantando e bailando, tentando atraer a Amaterasu cara ó exterior, pero non deu resultado. 

Entón, Uzume tumbou un tronco oco e comezou a bailarlle enriba. Todo o mundo quedou marabillado cos sons que saían do tronco. Amaterasu, presa da curiosidade, non puido evitar asomarse ó exterior. A xente agarrouna rápidamente para que se unise ó baile, co que a luz e mailo sol voltaron ó Xapón. 

Dende entón, o taiko utilízase para transmitir ledicia e felicidade por todo Xapón.